Behçet Hastalığı Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Behçet hastalığı, 1937 yılında ilk kez Prof.Dr. Hulusi Behçet tarafından keşfedilmiştir. Adını Hulusi Behçet'ten alan bu hastalığın sık görülen belirtileri; tekrar eden ağız ülserleri, genital ülserler, ağız ve göz problemleridir. Bu belirtilerin yanı sıra ilerleyen vakalarda hastalığın tedavisi aksatıldığı zaman; kalp, damar, sindirim sistemi, eklem ve böbreklere varana kadar çeşitli hastalıklara da neden olabilir. Türkiye'de 100.000 kişide 420 kişi gibi yüksek bir oranda rastlanmaktadır. 

Yayınlanma Tarihi 06 Temmuz 2021
Okunma Süresi 12 dk
Güncellenme Tarihi 06 Temmuz 2021
Makaleyi Paylaş
14 bin’den fazla hekimin, 5,2 milyon’dan fazla hastanın tercihi #bulutklinik

Behçet Hastalığı Nedir?

Behçet hastalığı, vücudun farklı bölgelerinde bulunan kan damarlarının iltihabına yol açan nadir görülen bir kronik hastalıktır. Bu hastalık bir otoimmün hastalıktır. Bağışıklık sistemi hastalıklarında kişinin bağışıklık sistemi kendi doku ve hücreleri için antikor üreterek bu yapılarında hasara neden olur. Behçet hastalığı da bu hasar ile kan damar tutulumuna neden olur. Yanı sıra ağız çevresinde ve genital bölgede yaralara veya ciltte döküntülere neden olabilir. Belirtilerin ciddiyeti kişiden kişiye değişiklik gösterebilir.

Kronik bir hastalık olan behçet, zaman içinde belirtilerini azaltarak remisyona girebilir. Fakat bu dönem belirli bir süre sonra biterek belirtileri tekrar derecesini artırarak geri dönebilir. Bazı yaşam tarzı değişikleri veya tedavilerle hastalık kontrol altına alınabilir.

Behçet Hastalığı Neden Olur?

Behçet hastalığının nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte şuan için genetik ve çevresel faktörlerden kaynaklandığı düşünülür. Vücudunda HLA B15 gen alanını taşıyanlarda hastalık daha sık görülebilir. Ülkemizin yanı sıra Ortadoğu ve Asya bölgelerinde de sık görülen hastalığın nedeni HLA B15 gen taşıyıcılığı olarak bilinir.

Tıp uzmanlarının araştırmalarına göre behçet hastalığı nedeni bağışıklık sistemindeki bozukluktan dolayı enfeksiyonlarla karşılaşan vücudun onlara karşı verdiği tepki olabilir düşüncesi mevcuttur. Otoimmün hastalıklarda vücut kendi dokularını tehdit görerek onlara karşı saldırıya geçer. Behçet hastalığında da damar tutulumları olarak bu dokulara zarar verme ihtimali olabilir. Yanı sıra bakteriyel veya viral bir enfeksiyon hastalığı behçete duyarlı geni olan kişilerde bağışıklık sistemini yanlış yönlendirerek kendi hücrelerine karşı duyarlı hale gelmesine neden olabilir. Bu yüzden bu mikroplarla temas kurmak hastalığın oluşmasında çevresel bir faktör olarak bulunur. Çocuklarda behçet hastalığı görülse de en fazla 20-30’lu yaşlardaki erkek ve kadınlarda meydana gelir. Ayrıca hastalık erkeklerde kadınlara oranla daha ağır geçirilir.

Behçet Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Behçet hastalığı belirtileri sıklıkla erişkin yaşlarda görülür. 50 yaşından sonra veya ergenlikten önce ortaya çıkması ise nadirdir.

Ağız İçi Aft ve Genital Yaralar

Hastalığın en yaygın görülen belirtisi ağız içi yaraları olan aftlardır. İlk başta hafif tepe şeklinde oluşan yara kısa zaman içinde ağrılı ülserlere dönüşür. Etrafı kızarık pembe ortasında beyaz irinli bir yapı şeklindedir. Oldukça ağrılı olan bu yara lezyonları 1-3 hafta içerinde iyileşir. Fakat bir süre sonra tekrar çıkabilir. Behçet hastalığı ağız yaraları hastaların ortalama %97-99’unda meydana gelir. Damak, yanak, dudak, bademcik veya diş etlerinde birden fazla görülebilir. Hastaların birçoğunda yara iz bırakmadan iyileşir.

Behçet hastalığı genital bölge yaraları ise hastaların %80’inden fazla bir kısmında görülebilir. Bu lezyonlarda iyileşir fakat vakaların çoğunda iz bırakarak yok olurlar. Genital bölgede Behçet hastalığı yaraları erkeklerde sıklıkla testislerde meydana gelirken, kadınlarda vajina ve vulvada oluşur.

Kutanöz - Cilt Belirtileri

Hastalıkta birçok kutanöz belirtisi mevcuttur. En fazla rastlanılan belirtiler; cilt üzerinde kabarık kırmızı renkli ve hassas cilt nodülleridir. Genellikle alt ektremitelerde görülen bu nodüller eritema nodozun olarak adlandırılır. Bu lezyona ek olarak bazı vakalarda akneye benzeyen cilt kabarıklıkları da oluşabilir. Akneiform lezyon veya psödofollikülit olarak adlandırılan bu cilt sorunları normal akneyle oldukça benzer yapıdadır.

Oküler - Göz Belirtileri

Behçet hastalığı göz tutulumu belirtileri, başlangıç belirtilerinden birkaç yıl sonra meydana gelebilir. Genç yaştaki ve erkek hastalarda bu durum daha sık yaşanabilir. Hastalar genellikle göz bölgesinde meydana gelen iltihaplanmadan kaynaklı kızarıklık, ağrı ve bulanık görme şikayetlerini yaşarlar. Sıklıkla iki gözü de etkileyen bu durumda gözün orta bölgesinin iltihaplanmasına üveit denir. Kronik ve tekrarlayan yapıda olan bu rahatsızlık gözün hem ön hem de arka kısmına sirayet eder. Ön kısımda oluşan iltihaplanma, gözün kızarmasına ve ışığa duyarlı hale gelmesine neden olurken, arka kısımda oluşan iltihaplanma ise görme kaybına neden olabilir.

Kas İskelet Sistemi Belirtileri

Artrit (eklem iltihabı) behçet hastalarının yarısında bulunan bir durumdur. Eklem iltihabı olan hastaların çoğunda da akneiform cilt sorunu bulunur. Bu tutulumda başta diz olmak üzere, el-ayak bileği ve dirsek eklemi de etkilenebilir.

Vasküler - Damar Belirtileri

Hastaların dörtte birinde damar tutulum belirtileri bulunabilir. Sıklıkla bacaklardaki derin ve yüzeysel toplardamarlarda meydana gelir. Damarlarda itihaplanma ve pıhtı oluşması sonucu hastanın kol ve bacaklarında ödem ve kızarıklık oluşabilir. Büyük boyutlardaki damarların balonlaşması (anevrizma) ile de damar tıkanması veya daralması gibi önemli problemler meydana gelebilir.

Nörolojik Belirtiler

Beyin ve sinir sistemi yapılarında inflamasyon oluşumu behçet hastalığında beyin tutulumu belirtilerinde ilk sırada gelir. Hastaların ortalama %5-10’unda meydana gelen bu rahatsızlığa baş ağrısı, ateş ve denge kaybı gibi belirtilerde eşlik eder.

Gastrointestinal – Sindirim Sistemi Belirtileri

Behçet hastalığında mide bağırsak tutulumu belirtileri; karın ağrısı, ishal ve kanama gibi farklı bulgularla ortaya çıkabilir. Sindirim sisteminde çıkabilecek yaralar ağız ve genital bölgedeki yapılara benzerdir. İnce bağırsağın sonunda veya yemek borusunda oluşabilen bu yaraların ileri safhaya gelmesi delinmelere neden olabilir.

Diğer Belirtiler

Behçet vakalarının bazılarında ise; kalp kası, zarı veya damarlarında iltihaplanma oluşabilir. Nadir olarak da böbrek tutulumları görülebilir.

Behçet Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?

Behçet hastalığını teşhis edecek bir test yoktur. Bu yüzden hastalık doktor muayenesi ile belirtiler ve semptomlara bakılarak teşhis edilmeye çalışılır.

Hasta olan hemen her kişide ağız yarası olabileceğinden dolayı, behçet tanısı için hastanın 1 yılda en az 3 kere tekrarlayan ağız yarası olması gerekir.

Bunun yanı sıra hastada tekrarlayan genital bölge yaraları, göz iltihabı ve deri yaraları da olması gerekir. Bu olasılıklar mevcutsa yapılan kan testi var olabilecek diğer hastalıkları da bertaraf eder.

Diğer bir test ise pateraji testidir. Doktor tümü steril olan bir iğneyi derinin altına sokarak bu bölgeyi 2 gün sonra inceler. Eğer iğne sokulan bölgede, küçük kırmızı bir yumru meydana gelirse, bağışıklık sisteminin küçük bir yaralanmaya bile tepki verdiğini gösterir. Bu test doğrudan olmasa da dolaylı olarak teşhise yardımcı olabilir.

Behçet Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Behçet tedavisi kişinin yaşadığı şikayetlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Kişide tekrar eden ağız yaraları hayat kalitesini oldukça düşürebilir. Bu yaralar için kortizonlu spreyeler ve ağız içi solüsyonlar verilebilir. Yanı sıra genital bölgede çıkan aftlarda aynı ağız yaraları gibi rahatsız edicidir. Bu yaralar için de kortizonlu sprey veya kremler verilebilir. Ayrıca bacaklarda oluşabilen ağrılar için hekim tarafından yazılan ağrı kesiciler kullanılabilir.

Semptoma bağlı tedaviler verilen behçet hastalığının düzenli olarak takip edilmesi ve kontrol altında tutulması gerekir. Aksi durumlarda göz tutulumlarına ve körlüğe kadar kötü sonuçlara neden olabilir.

Çerez Tercihlerinizi Seçin

Sitemizde size en iyi hizmeti sunabilmek için çerez kullanılmaktadır. Detaylar için Çerezlere İlişkin Adınlatma Metni'ni inceleyebilir veya çerezleri özelleştirebilirsiniz.