Raşitizm Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Sağlıklı bir kemik gelişimi için yeterli miktarda D vitamini alımı oldukça önemlidir. Çocuklarda bazı nedenlerden dolayı aşırı miktarda D vitamini eksikliği görülmesi, zayıf ve problemli bir kemik yapısı meydana getirerek raşitizm hastalığına yol açar. Bazen nadiren kalıtsal bir hastalıktan dolayı da kaynaklanan raşitizm hastalığının belirtileri ve diğer detayları için dilerseniz yazımıza göz atalım.

Yayınlanma Tarihi 14 Eylül 2021
Okunma Süresi 10 dk
Güncellenme Tarihi 14 Eylül 2021
Makaleyi Paylaş
14 bin’den fazla hekimin, 5,2 milyon’dan fazla hastanın tercihi #bulutklinik

Raşitizm Nedir?

Raşitizm, çocuklarda uzun dönem ve aşırı bir şekilde oluşan D vitamini eksikliğinden dolayı kemiklerde yumuşama ve zayıflama olması durumudur. Bazı vakalarda D vitamini eksikliğinden farklı olarak, kalıtsal hastalıklardan dolayı da gelişebilir. D vitamini insan sağlığı açısından oldukça önemlidir. Vücudun alınan gıdalardan fosfor ve kalsiyum emilmesine yardımcı bir vitamindir. Bu yüzden D vitamini eksikliğinde kişilerin kemiklerindeki sağlıklı fosfor ve kalsiyum oranı korunamaz. Bu durum gelişme dönemindeki çocuklarda raşitizm hastalığı meydana gelmesine neden olur. Beslenme planına D vitamini takviyesi yapılması genellikle hastalıkla alakalı kemik sorunlarını düzeltir. Fakat, hastalığın altında başka nedenler bulunuyorsa, çocuğun ek ilaçlara ya da farklı tedavi seçeneklerine ihtiyacı olabilir.

Raşitizm Belirtileri Nelerdir?

Raşitizm semptomları şu şekilde sıralanabilir:

  • Motor becerilerinde gecikme
  • Büyümede gecikme
  • Kas güçsüzlüğü
  • Gövdeye oranla kafatasının büyük olması
  • Pelvis, omurga ve bacaklarda ağrı
  • Diş yapısındaki çeşitli bozukluklar (aralıklı, kolay çürüyen ve geç çıkan dişler)

Çocuklarda raşitizm, kemiklerin ucunda bulunan büyüme plakları yani büyüyen doku bölgelerinin yumuşamasına neden olur. Bu yüzden aşağıdaki iskelet deformasyonları oluşabilir:

  • El ve ayak bileklerinde kalınlaşma
  • Göğüs kemiğinin çıkıntılı olması
  • Dizlerin birbirine doğru baktığı eğri bacaklar
  • Bacak kemiklerinin parantez oluşturduğu çarpık bacaklar

Raşitizm Neden Olur?

Vücudun sağlıklı çalışması için besinlerden gelen kalsiyum ve fosforu almak adına D vitaminine ihtiyacı vardır. Gelişmekte olan çocuk vücudu eğer D vitaminini yeterli seviyede almazsa veya D vitaminini gerektiği şekilde kullanmada problem yaşıyorsa, raşitizm gelişebilir. Bu yüzden raşitizm nedenleri D vitamini emilim problemleri ve D vitamini eksikliği olmak üzere iki başlık altında incelenebilir.

D Vitamini Eksikliği

Güneş ışığı ve besinler olmak üzere 2 önemli D vitamini kaynağı bulunur.

  • Güneş Işığı: Vücut güneş ışığı ile temas ettiğinde, belirli bir süre sonra D vitamini oluşmaya başlar. Fakat gelişmiş ülkelerdeki çocukların dışarıda geçirdiği zaman az olduğu için bu üretimden fazla yararlanamadıkları gözlemlenir. Ayrıca, cilt kanserine karşı önlem amacıyla sürülen güneş koruyucu kremleri güneş ışınlarını engelleyerek D vitamini sentezini azaltır.
  • Besinler: Yumurta sarısı, balık yağı, uskumru ve somon gibi besinler D vitamini barındırır. Ayrıca süt ve tahıllarda da bulunur.

D Vitamini Emilim Sorunları

Bazı çocuklarda bulunan hastalıklar D vitamini emilimini engelleyebilir.

  • Kistik fibroz
  • Böbrek rahatsızlıkları
  • Çölyak hastalığı
  • Enflamatuar bağırsak hastalığı

Raşitizm Hastalığına Neden Olan Risk Unsurları Nelerdir?

Çocuklarda raşitizme yol açan risk unsurları şu şekilde sıralanabilir:

Koyu Ten Rengi: Cilde renk veren pigmente melanin denir. Koyu renkli cilt yapılarında melanin fazla bulunur. Ancak melanin cildin güneş ışığından D vitamini sentezlemesini azaltır. Bu yüzden koyu renkli cilt yapısı, çocuk ve bebeklerde raşitizm riskini artırabilir.

Erken Doğum: Prematüre doğan bebekler anne karnındaki vitaminleri tam olarak alamayarak doğdukları için D vitamini düşük olma olasılıkları yüksektir.

Gebelikte Annede Oluşan D Vitamini Eksikliği: Önemli ölçüde D vitamini eksikliği yaşayan anneden doğan bebek, direkt raşitizm semptomları gösterebileceği gibi doğumdan birkaç ay sonra da belirtileri görülmeye başlayabilir.

Bazı İlaçlar: HIV enfeksiyonunu engellemek için kullanılan antiretroviral ilaçlar ya da epilepsi nöbetlerini engellemek için kullanılan bazı ilaçlar D vitaminini kullanmayı azaltabilir.

Sadece Emzirme: Yalnızca anne sütü ile beslenmek bebeklerde yeterli D vitamini sağlamaz. Bu yüzden takviye D vitamini damlası da kullanılmalıdır. Günümüzde ücretsiz olarak Sağlık Bakanlığı’nın sağladığı D vitamini damlaları sağlık ocaklarından temin edilmektedir.

Kuzey Enlemleri: Dünyadaki Kuzey enlemlerine az güneş ışığı vurur. Bu yüzden burada yaşayan çocukların raşitizm riski daha yüksektir.

Raşitizm Komplikasyonları Nelerdir?

Raşitizm hastalığı tedavisi yapılmadığı zaman aşağıdaki komplikasyonlara neden olabilir:

  • Diş kusurları
  • Kemik deformasyonları
  • Epilepsi nöbetleri
  • Anormal şekilde kavisli omurga yapısı
  • Yetersiz büyüme

Raşitizm Tanısı Nasıl Konulur?

Hekim fiziki muayene esnasında, çocuğun kemiklerine hafif baskılar yaparak anormallikleri kontrol eder. Bebeklerde raşitizm belirtileri arasında öne çıkan yumuşak bir kafa yapısı olduğu için doktor genellikle kafatasına dikkat edebilir. Aynı zamanda raşitizm olan bebeklerin kafalarındaki yumuşak noktaların kapanması da gecikme gösterebilir. Diğer belirtilere benzer anormallikler de saptanırsa hekim, etkilenen kemikler için röntgen isteyebilir. Yanı sıra, kan ve idrar tahlilleri teşhisi netleştirerek gerekli tedavinin uygulanmasına yardımcı olur.

Raşitizm Tedavisi Nasıl Yapılır?

Raşitizm hastalığı vakalarının birçoğu, kalsiyum ve demir takviyesi alınarak tedavi edilebilir. Fakat, doktora danışmadan fazla miktarda D vitamini alınması zehirlenmeye yol açabileceği için risklidir. Bu yüzden doğru doz kullanımı için doktorun verdiği plana uyulması oldukça önemlidir. Çocuk doktoru, çocuğun tedavisinin gidişatını belirli aralıklarla yaptığı kan testi ve röntgen ile kontrol eder. Çocuğun fosfor eksikliğine neden olan genetik bir hastalığı varsa, vitamin takviyesinin yanı sıra çeşitli ilaçlarlar da reçete edebilir. Şiddetli iskelet bozukluklarında ise cerrahi operasyon gerekebilir.

Raşitizm Nasıl Önlenir?

  • Güneş ışınlarından yararlanmak D vitamini üretimi için en önemli kaynaktır. Bu yüzden birçok mevsimde öğle saatlerinde en fazla 10-15 dakika arası güneşlenmek yeterli D vitamini alımını destekler.
  • D vitamini alımı için çocuğun diyetine somon balığı, yumurta sarısı gibi D vitamini yönünden zengin besinler eklenebilir.
  • Gebelikte doktordan D vitamini takviyesi için yardım alınabilir.
  • Emzirirken bebeğe doktorun öngördüğü biçimde, ek olarak D vitamini damlası verilebilir.
Çerez Tercihlerinizi Seçin

Sitemizde size en iyi hizmeti sunabilmek için çerez kullanılmaktadır. Detaylar için Çerezlere İlişkin Adınlatma Metni'ni inceleyebilir veya çerezleri özelleştirebilirsiniz.