Sağlıklı bir kemik gelişimi için yeterli miktarda D vitamini alımı oldukça önemlidir. Çocuklarda bazı nedenlerden dolayı aşırı miktarda D vitamini eksikliği görülmesi, zayıf ve problemli bir kemik yapısı meydana getirerek raşitizm hastalığına yol açar. Bazen nadiren kalıtsal bir hastalıktan dolayı da kaynaklanan raşitizm hastalığının belirtileri ve diğer detayları için dilerseniz yazımıza göz atalım.
Raşitizm, çocuklarda uzun dönem ve aşırı bir şekilde oluşan D vitamini eksikliğinden dolayı kemiklerde yumuşama ve zayıflama olması durumudur. Bazı vakalarda D vitamini eksikliğinden farklı olarak, kalıtsal hastalıklardan dolayı da gelişebilir. D vitamini insan sağlığı açısından oldukça önemlidir. Vücudun alınan gıdalardan fosfor ve kalsiyum emilmesine yardımcı bir vitamindir. Bu yüzden D vitamini eksikliğinde kişilerin kemiklerindeki sağlıklı fosfor ve kalsiyum oranı korunamaz. Bu durum gelişme dönemindeki çocuklarda raşitizm hastalığı meydana gelmesine neden olur. Beslenme planına D vitamini takviyesi yapılması genellikle hastalıkla alakalı kemik sorunlarını düzeltir. Fakat, hastalığın altında başka nedenler bulunuyorsa, çocuğun ek ilaçlara ya da farklı tedavi seçeneklerine ihtiyacı olabilir.
Raşitizm semptomları şu şekilde sıralanabilir:
Çocuklarda raşitizm, kemiklerin ucunda bulunan büyüme plakları yani büyüyen doku bölgelerinin yumuşamasına neden olur. Bu yüzden aşağıdaki iskelet deformasyonları oluşabilir:
Vücudun sağlıklı çalışması için besinlerden gelen kalsiyum ve fosforu almak adına D vitaminine ihtiyacı vardır. Gelişmekte olan çocuk vücudu eğer D vitaminini yeterli seviyede almazsa veya D vitaminini gerektiği şekilde kullanmada problem yaşıyorsa, raşitizm gelişebilir. Bu yüzden raşitizm nedenleri D vitamini emilim problemleri ve D vitamini eksikliği olmak üzere iki başlık altında incelenebilir.
D Vitamini Eksikliği
Güneş ışığı ve besinler olmak üzere 2 önemli D vitamini kaynağı bulunur.
D Vitamini Emilim Sorunları
Bazı çocuklarda bulunan hastalıklar D vitamini emilimini engelleyebilir.
Çocuklarda raşitizme yol açan risk unsurları şu şekilde sıralanabilir:
Koyu Ten Rengi: Cilde renk veren pigmente melanin denir. Koyu renkli cilt yapılarında melanin fazla bulunur. Ancak melanin cildin güneş ışığından D vitamini sentezlemesini azaltır. Bu yüzden koyu renkli cilt yapısı, çocuk ve bebeklerde raşitizm riskini artırabilir.
Erken Doğum: Prematüre doğan bebekler anne karnındaki vitaminleri tam olarak alamayarak doğdukları için D vitamini düşük olma olasılıkları yüksektir.
Gebelikte Annede Oluşan D Vitamini Eksikliği: Önemli ölçüde D vitamini eksikliği yaşayan anneden doğan bebek, direkt raşitizm semptomları gösterebileceği gibi doğumdan birkaç ay sonra da belirtileri görülmeye başlayabilir.
Bazı İlaçlar: HIV enfeksiyonunu engellemek için kullanılan antiretroviral ilaçlar ya da epilepsi nöbetlerini engellemek için kullanılan bazı ilaçlar D vitaminini kullanmayı azaltabilir.
Sadece Emzirme: Yalnızca anne sütü ile beslenmek bebeklerde yeterli D vitamini sağlamaz. Bu yüzden takviye D vitamini damlası da kullanılmalıdır. Günümüzde ücretsiz olarak Sağlık Bakanlığı’nın sağladığı D vitamini damlaları sağlık ocaklarından temin edilmektedir.
Kuzey Enlemleri: Dünyadaki Kuzey enlemlerine az güneş ışığı vurur. Bu yüzden burada yaşayan çocukların raşitizm riski daha yüksektir.
Raşitizm hastalığı tedavisi yapılmadığı zaman aşağıdaki komplikasyonlara neden olabilir:
Hekim fiziki muayene esnasında, çocuğun kemiklerine hafif baskılar yaparak anormallikleri kontrol eder. Bebeklerde raşitizm belirtileri arasında öne çıkan yumuşak bir kafa yapısı olduğu için doktor genellikle kafatasına dikkat edebilir. Aynı zamanda raşitizm olan bebeklerin kafalarındaki yumuşak noktaların kapanması da gecikme gösterebilir. Diğer belirtilere benzer anormallikler de saptanırsa hekim, etkilenen kemikler için röntgen isteyebilir. Yanı sıra, kan ve idrar tahlilleri teşhisi netleştirerek gerekli tedavinin uygulanmasına yardımcı olur.
Raşitizm hastalığı vakalarının birçoğu, kalsiyum ve demir takviyesi alınarak tedavi edilebilir. Fakat, doktora danışmadan fazla miktarda D vitamini alınması zehirlenmeye yol açabileceği için risklidir. Bu yüzden doğru doz kullanımı için doktorun verdiği plana uyulması oldukça önemlidir. Çocuk doktoru, çocuğun tedavisinin gidişatını belirli aralıklarla yaptığı kan testi ve röntgen ile kontrol eder. Çocuğun fosfor eksikliğine neden olan genetik bir hastalığı varsa, vitamin takviyesinin yanı sıra çeşitli ilaçlarlar da reçete edebilir. Şiddetli iskelet bozukluklarında ise cerrahi operasyon gerekebilir.